Artemis 3 là sứ mệnh đưa người lên Mặt Trăng của NASA. Nó được thực hiện bằng cách dùng Hệ thống Phóng Không gian (SLS) để đưa tàu Orion chở theo 4 người lên quỹ đạo Mặt Trăng. Sau đó hai phi hành gia sẽ chuyển từ Orion qua tàu đổ bộ Starship HLS của SpaceX để đáp xuống khu vực cực nam Mặt Trăng. Những tưởng kịch bản này mười mươi sẽ được tiến hành cùng tàu Starship, nhưng NASA vừa cảnh báo SpaceX có thể mất hợp đồng nếu họ vẫn chậm lụt như hiện nay.
Theo hợp đồng trị giá 2,9 tỷ USD ký với NASA năm 2021, SpaceX đang phát triển tàu Starship HLS để chở các phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng. Phương tiện đổ bộ này sẽ là một phiên bản cải tiến của siêu tên lửa Starship mà tính tới nay SpaceX đã phóng thử được 11 lần. Trong sứ mệnh Artemis 3, HLS sẽ được tên lửa đẩy phóng lên quỹ đạo Trái Đất, rồi tiếp nhiên liệu bằng các tàu Starship Tanker để hướng tới quỹ đạo Mặt Trăng và gắn với tàu Orion. Sau một tuần, khi 2 phi hành gia xong việc ở cực nam thì nó lại đưa họ về tàu Orion đang chờ trên quỹ đạo để Orion chở họ về Trái Đất. HLS sẽ cao 52,3 mét với đường kính 9 mét, gắn 6 động cơ Raptor và có thể chở 100 tấn hàng lên Mặt Trăng.
Hợp đồng này không còn “bất khả xâm phạm” khi NASA bày tỏ sự không hài lòng với tiến độ chậm của Starship, trong khi Trung Quốc lại đang đi rất nhanh với dự định đưa người lên Mặt Trăng trước năm 2030. Trong lần trả lời đài CNBC mới đây quyền giám đốc NASA Sean Duffy nói Tổng thống Trump muốn Mỹ phải lên Mặt Trăng ngay trong nhiệm kỳ này, nên họ sẽ để các công ty khác đua tranh với SpaceX thí dụ Blue Origin. Ông không quên “trấn an” rằng SpaceX rất tuyệt vời, có cái là họ cần làm nhanh lên thay vì cứ đẩy lùi thời hạn.
Hồi năm 2023, Blue Origin đã giành hợp đồng chế tạo tàu đổ bộ Blue Moon để dùng cho sứ mệnh Artemis 5. Hai hợp đồng này chẳng đụng độ gì nhau và SpaceX vẫn đứng vững với mọi thứ đã vạch ra. Nhưng NASA nhấn mạnh là theo luật liên bang, họ có quyền huỷ hợp đồng nếu nhà thầu chậm chạp, bất chấp phải tốn thêm hàng tỷ đô và trễ nải hơn nữa.
Đáng ra giờ đây chúng ta đã thấy họ đổ bộ Mặt Trăng từ… năm ngoái bởi kế hoạch lúc đầu của Artemis 3 là cuối năm 2024. Nhưng nó đã bị dời qua năm 2025, rồi dời đến tháng 9/2026 và giờ là giữa năm 2027. Thậm chí ông Duffy còn bảo NASA đang cân nhắc năm 2028, có lẽ họ muốn chờ coi có lựa chọn nào nữa không.
Theo Space, RT.




















